Larenjit (Gırtlak İltihabı) Nedir?
Larenks (gırtlak), ses tellerini barındıran ve besinlerin nefes borusuna kaçmasını engelleyen yapıdır. Larenjit, larenksin (gırtlak) iltihabıdır. Çoğunlukla virüslerin neden olduğu bir enfeksiyona bağlıdır. Her yaş grubunda görülebilmektedir. Sesini profesyonel olarak kullananlarda, sigara içenlerde, kalabalık ortamda çalışanlarda rastlanma oranı daha yüksektir. En önemli belirtisi ses kısıklığıdır. Sıklıkla bir haftada düzelir, daha uzun sürerse hekime başvurulmalıdır.
Akut larenjit veya kronik larenjit şeklinde görülür.
Akut larenjit:
En sık virüslere (sıklıkla influenza, parainfluenza, rhinovirusler) bağlı olarak ortaya çıkar. Farenjit, tonsillit, soğuk algınlığı, veya grip ile birlikte görülebilir. Bu durumda daha şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, baş ağrısı, halsizlik, boyunda lenf bezlerinde büyüme, burun akıntısı, yaygın vücut ağrıları olabilir.
Larenjit sıklıkla bir haftada düzelir. Özellikle tütün kullananlarda, seste çatallanma daha uzun sürebilir. Nefes darlığı, daha çok çocuklarda görülür ve hemen hekime başvurmayı gerektirir.
Akut larenjitin belirtileri:
- Ses kısıklığı (tama yakın olabilir)
- Seste çatallanma
- Öksürük
- Boğazda kuruluk
- Hafif ateş
Akut larenjit nasıl tedavi edilir?
- Kendiliğinden düzelen bir sorun olduğu için hiç bir tedavi uygulanmayabilir.
- Sigara dumanı, alkol ve kafein (kahve, kolalı meşrubatlar)den kaçınılmalıdır.
- Bol su içilmesi ve ortam havasının bir buhar makinesi ile nemlendirilmesi yararlıdır.
- Baş ağrısı ve ateş için bir ağrı kesici-ateş düşürücü ilaç kullanılabilir.
- Ses istirahati yapmak ses kısıklığının uzun sürmesini engeller. Ses istirahati bağırmama, şarkı söylememe, uzun süre konuşmama demektir. Alçak sesle ve yumuşak tonda konuşmaya izin vardır. Fısıldar gibi konuşmak da doğru değildir.
- Antibiyotik tedavisi çoğunlukla gereksizdir. Larenjitin nedeni çoğunlukla virüsler olduğu için antibiyotikler bunlara karşı etkili değildir.
Şu durumlarda hekim önerisiyle antibiyotik kullanılması gerekebilir:
- Enfeksiyonun şiddetli olması ve beklenenden daha uzun sürmesi
- Bağışıklık sistemi sorunu olanlarda (dalağı alınmış kişiler, kemoterapi uygulanan hastalar vb.)
Kronik larenjit:
Larenjit, uzun süre düzelmiyorsa nedeni “kronik larenjit” olabilir; ancak3 haftadan uzun süren ses kısıklığı gırtlak kanseri işareti olabileceğinden mutlaka doktora başvurulmalıdır. En sık rastlanan nedeni reflü hastalığıdır. Astım hastalarının kullandıkları kortizonlu solunum spreyleri, anti-histaminikler, yüksek tansiyon için kullanılan ACE inhibitörü ilaçlar, idrar söktürücüler (diüretikler), sesin aşırı kullanımı (öğretmenler, şarkıcılar, din görevlileri vs.), tütün kullanımı, kronik larenjit nedenleri arasındadırlar.
Ne zaman hekime başvurulmalıdır?
- 3 hafta düzelmeyen ses kısıklığı varsa : gırtlak kanserinin belirtisi olabilir.
- Nefes darlığı varsa
- 2 günden uzun süren ateş varsa
- Enfeksiyon geçtikten sonra boyundaki lenf bezlerine ait şişliklerin 2-3 haftadan daha fazla sürmesi
Kronik larenjit nasıl tedavi edilir?
Altta yatan başka bir hastalık olup olmadığı araştırılır. Eğer mevcutsa öncelikle bu hastalığın tedavisi yapılır. Sesin profesyonel olarak kullanılmasından kaynaklanıyorsa (öğretmen, şarkıcı, çağrı merkezi elemanı gibi) ses terapisi faydalı olabilir. Ayrıca ses istirahati de gerekebilir. Bol sıvı tüketilmelidir. Larenjiti tetikleyici dumanlı, havasız ortamlardan uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Mide asidini arttıran yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. Yatmadan önce en az 2 saat boyunca su dışında bir yiyecek ya da içecek yenilip içilmemelidir.