Akut Orta kulak iltihabı – Akut Otitis media
Otitis media, kulak zarı arkasındaki orta kulak boşluğunun iltihabıdır. İltihaplanmaya neden olan mikroplar orta kulağa östaki tüpü ile genizden ulaşır. Çocuklarda östaki tüpü erişkinlere göre daha kısadır ve mikropların genizden orta kulağa ulaşması da daha kolaydır. Bu nedenle çocuklarda orta kulak iltihabı, erişkinlerden daha sık görülür. Orta kulakta biriken iltihap sıvısı ağrıya neden olur. Aynı zamanda kulak zarının titreşememesine bağlı olarak bir miktar işitme kaybı da görülebilir. Orta kulak iltihabının tedavisi antibiyotiklerle ve östaki tüpünün çalışmasını kolaylaştırıcı ilaçlarla yapılır.
Orta Kulak neresidir?
Kulak üç bölümden oluşur:
- Dış kulak,
- Orta kulak,
- İç kulak.
Dış kulağı kulak kepçesi ve kulak kanalı oluşturur. Kulak kanalının derininde dış kulak ile orta kulağı ayıran kulak zarı bulunur. Kulak zarı, ses dalgaları ile titreşen ince bir yapıdır. Orta kulak, kulak zarının arkasında bulunan ve hava içeren bir boşluktur. Hava, burunun gerisindeki geniz bölgesinden östaki tüpü ile orta kulağa taşınır. Östaki tüpünün görevi, orta kulak boşluğundaki havanın basıncını dış ortamdaki atmosfer basıncı ile eşitlemektir. Ses dalgalarının kulak zarında oluşturduğu titreşimler orta kulak boşluğundaki küçük kemikçiklerden (örs, üzengi, çekiç) iç kulağa iletilir.
Orta kulak iltihabı çocukluk çağının sık görülen hastalıklarından birisidir. İstatistikler üç yaşına kadar olan çocukların üçte ikisinin en az bir kere orta kulak iltihabı geçirdiğini göstermektedir. Sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda ve ev ortamından çıkıp kreş ya da okula başlayan çocuklarda orta kulak iltihabı daha sık görülür.
Orta kulak iltihabının belirtileri nelerdir?
Sıklıkla kulak ağrısı, ateş, işitme kaybı şikayetleri vardır. Bebeklerde, huzursuzluk, elini kulağına götürme, ateş orta kulak iltihabının belirtisi olabilir. Bu belirtiler, burun akıntısı ve öksürük gibi üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle birlikte bulunabilir.
Şiddetli orta kulak iltihaplarında kulak zarı delinebilir ve kulak akıntısı görülür. Kulak zarı delinip iltihap boşalınca kulak ağrısı azalır. Kulak zarındaki delik de çoğunlukla kendiliğinden kapanır.
Normal kulak zarı
Akut Otitte dışa doğru bombeleşmiş ve damarlanmadaki artışa bağlı rengi kızarmış kulak zarı
Orta kulak iltihabı önlenebilir mi?
Yeni doğan bebeklerde yatırılarak ve biberonla emzirmenin orta kulak iltihapları artırdığı bilinmektedir. Anne sütü ile ve yarı oturur pozisyonda emzirme bebeklerde orta kulak iltihabını önleyen bir faktördür. Daha büyük çocuklarda, üst solunum yolu enfeksiyonlarının zamanında tedavisi orta kulak iltihabına yakalanma riskini azaltabilir.
Orta kulak iltihabı nasıl tedavi edilir?
Orta kulak iltihabı, 10-14 gün süreyle kullanılan antibiyotiklerle ve östaki tüpünün fonksiyonunu düzeltecek ilaçlarla tedavi edilir. Bazen çocuğun kulak zarı iltihap nedeniyle çok şişer, şiddetli ağrıya neden olur. Kulak zarında delinme riski saptanırsa, kulak zarında küçük bir kesi yapılarak iltihabın boşaltılması gerekebilir. Küçük çocuklarda bu işlem ameliyathanede ve genel anestezi ile yapılır.
Orta kulak iltihabı kaç günde düzelir?
Orta kulak iltihabının düzelme süresi değişken olabilir. Hiç tedavi edilmediğinde bile 48 saat içinde kendiliğinden düzelebilir. Bazen de, antibiyotiklerle tedavi edilmesine rağmen uzun süre orta kulakta sıvı kalmaya devam eder. Kulaklardaki sıvı birikimi 3 aydan daha uzun süre devam eder ya da çok sık orta kulak enfeksiyonu geçirirse, orta kulaktaki sıvıyı uzaklaştırmak için cerrahi tedavi, yani tüp takılması gerekebilir.
Orta kulak iltihabı sırasında görülen işitme kaybı ve kulak zarındaki delik kalıcı olabilir mi?
Eğer uygun tedavi edilir ve ilaçlar önerildiği doz ve sürede kullanılırsa akut orta kulak iltihaplanmalarında kalıcı işitme kaybı olasılığı çok düşüktür. Kulak zarındaki delik de çoğunlukla kendiliğinden kapanır. Ancak Orta kulak iltihaplanmaları (akut otitis media) tedavi edilmediğinde, veya yetersiz tedavi edildiğinde müzminleşerek kulak zarında kalıcı delik oluşmasına, orta kulaktaki kemikçiklerde (örs, çekiç, üzengi) harabiyete ve orta kulak içinde yaygın iltihabi doku oluşmasına neden olabilir.
Doktora ne zaman başvurmak gerekir?
Orta kulak iltihabı belirtileri bulunan çocuklar bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Yeni bir dişin çıkması, yabancı bir cismin kulak yoluna kaçması, pamuklu çubuklarla temizlik sırasında kulak yolunun tahriş edilmiş olması, sertleşmiş kulak kiri tıkaçları nedeniyle de kulak ağrısı olabilir. Şikayetlerin gerçek nedeninin bulunması ve tedavinin doğru olarak planlanması için hekim muayenesi gereklidir.